De cijfers over partnergeweld in België liggen hoger dan het gemiddelde in de Europese Unie. Dat blijkt uit de laatste Gender Equality Index. Dit wil echter niet zeggen dat vrouwen in de andere lidstaten zoveel veiliger zijn. Na jarenlang sensibilisatiewerk durven vrouwen in België sneller praten, waardoor de cijfers realistischer zijn.

Dit najaar trekt zij-kant samen met VIVA-SVV en de Beweging tegen Geweld – vzw Zijn door Vlaanderen en Brussel met een sensibilisatiecampagne tegen partnergeweld. En dat is hoognodig, zo blijkt uit de pas verschenen Europese Gender Equality Index 2015. België staat in de Europese Unie op een verdienstelijke vijfde plaats wat gelijkheid van vrouwen en mannen betreft. Als we echter de cijfers over geweld tegen vrouwen bekijken, dan doen we het over de hele lijn slechter dan de gemiddelde Europese lidstaat.

België

De cijfers uit de Gender Equality Index komen uit een enquête die in de hele Europese Unie werd uitgevoerd: meer dan 42.000 vrouwen werden geïnterviewd, ongeveer 1.500 in elke lidstaat.

22 procent van de Belgische respondenten zegt in haar leven fysiek geweld door een partner te hebben ervaren (sinds de leeftijd van vijftien jaar). Het Europese gemiddelde ligt op 20 procent, met de laagste cijfers in Spanje en Kroatië (12 procent) en de hoogste in Letland (31 procent).

Ook is 9 procent van de Belgische vrouwen reeds slachtoffer geweest van seksueel geweld binnen de relatie, terwijl dit in Europa slechts 7 procent is. Het best scoren Kroatië en Portugal (3 procent), het slechtst Finland, Denemarken en Nederland (11 procent).

Opvallend zijn de hoge cijfers inzake psychologisch partnergeweld: bijna de helft (44 procent) van de Belgische respondenten maakte dit reeds mee. Europa doet het iets beter met 43 procent. België wordt  voorbijgestoken door Denemarken en Letland, waar het merendeel van de respondenten (60 procent) al slachtoffer was van bedreigingen en beledigingen, manipulatie of chantage.

De cijfers zakken als enkel gekeken wordt naar recente feiten van partnergeweld. 5 procent van de Belgische vrouwen (tegenover 4 procent in Europa) was slachtoffer van fysiek geweld gedurende het afgelopen jaar en 1 procent van seksueel geweld (hetzelfde geldt voor Europa).

Zwijgen

De situatie in België is dus niet rooskleurig, maar opvallend is dat de Scandinavische landen – traditioneel koplopers inzake gendergelijkheid – het nog slechter doen. Hierbij hoort echter een kanttekening. De cijfers zijn gebaseerd op getuigenissen van vrouwen zelf. Wie uit schaamte of angst beslist om te zwijgen, houdt het geweld ook uit de statistieken.

Paradox

Paradoxaal genoeg stelt het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten dat lidstaten met hogere geweldcijfers ook beter scoren op het vlak van gendergelijkheid. Dit kan verklaard worden door het feit dat in een geëmancipeerde samenleving partnergeweld sneller als onaanvaardbaar wordt beschouwd, en vrouwen dus ook meer geneigd zijn om geweld aan te klagen. Omgekeerd zullen slachtoffers, wanneer er weinig bewustzijn bestaat rond partnergeweld, hun problemen binnenskamers houden. Daarnaast blijkt dat, wanneer de gendergelijkheid stijgt, ook het vertrouwen in justitie en politie toeneemt. En meer vertrouwen leidt eveneens tot een hogere aangiftebereidheid.

Realistisch

België mag dan slecht scoren, onze cijfers zijn wel heel wat realistischer dan in sommige andere Europese landen. Dankzij jarenlange sensibilisatiecampagnes van o.a. zij-kant heerst in ons land de overtuiging dat partnergeweld niet getolereerd mag worden. Binnen de politie en justitie bestaan procedures om slachtoffers te helpen en hulpverleners leren kritieke situaties te detecteren. Daardoor durven slachtoffers sneller praten en wordt het geweld zichtbaar.

Meer info over partnergeweld en onze campagne vind je op horenzienenpraten.be.