Vandaag is het Equal Pay Day. Voor de achtste keer op rij organiseert zij-kant, de progressieve vrouwenbeweging, een actiedag om de loonkloof aan te klagen. “Is dat nog wel nodig?” horen we u gelijk denken. Zoals vele criticasters die we de afgelopen jaren zijn tegengekomen. Vreemd hoe mensen op onze actie eerst totaal afwijzend, dan ridiculiserend en tenslotte minimaliserend reageren. Van “scheer je weg, dat bestaat niet”, over “och, daar heb je de vrouwen weer” tot “ja maar, als je dit en dat en nog wat in rekening brengt, dan…”. Eigenlijk sterkt het ons alleen maar in onze overtuiging. Wat eerst werd weggelachen, is plots bittere ernst geworden. Er is nu tenminste discussie. Hoe langer we actie voeren, hoe hoger het bewijsmateriaal zich ook opstapelt: de jaarlijkse rapporten van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen waar we onze actie elk jaar op baseren, leggen de vinger op de pijnlijke wonde. Vandaag bedraagt de loonkloof nog steeds 22%.
En inderdaad, we nemen de deeltijds werkenden mee in die statistieken, om de eenvoudige reden dat er in verhouding méér vrouwen deeltijds werken. Van alle loontrekkende vrouwen werkt vandaag 44% deeltijds, bij mannen is dat maar 9%. Logisch dus dat we daarmee rekening houden. De vraag is maar of al dat deeltijdse werk ook écht uit vrije keuze gebeurt. Of hebben randvoorwaarden zoals de alomtegenwoordige rollenpatronen, of de beschikbaarheid van kinderopvang en zorgstructuren er ook mee te maken? Of het feit dat het financiële risico minder is als de – minderbetaalde – vrouw des huizes deeltijds gaat werken. De vraag stellen is ze beantwoorden. Trouwens, zelfs als we alleen kijken naar de lonen van voltijdse werknemers, blijkt dat mannen nog steeds 10% meer verdienen dan vrouwen. Tot zover het argument dat het enkel aan de “gemakzucht” van vrouwen ligt…
Met een loonkloof van 22% moeten vrouwen in de private sector dus gemiddeld tot 20 maart 2012 werken om het loon te verdienen dat hun mannelijke collega’s al op 31 december 2011 bijeen hadden. Gelukkig is de datum waarop we Equal Pay Day houden de afgelopen jaren telkens een beetje vroeger op het jaar gevallen. We komen dan ook van een loonkloof van 28% in 1999. Sinds vorig jaar werd de kloof 1 procentpunt kleiner, maar aan dit tempo zijn we dus nog 22 jaar bezig. Dat vinden we onaanvaardbaar. En toch gaan we verder zolang die kloof niet is gedicht. Uit colère. Omdat vele vrouwen nog in stilte aanvaarden dat ze minder krijgen dan een man voor hetzelfde werk. Gelukkig is op 8 maart een wet gestemd (ingediend door o.a. Maya Detiège van sp.a) waardoor vrouwen zo’n onrechtvaardigheid minstens aanhangig kunnen laten worden. Het was ook hoog tijd: in Zweden bestaat vergelijkbare wetgeving al sinds begin de jaren ‘70.
Maar goed, met stapjes gaat het dus vooruit, op verschillende fronten. Het thema van onze Equal Pay Day is dit jaar studiekeuze. Want een slimme meid kiest bewust en doordacht, zodat ze eens afgestudeerd niet voor verrassingen komt te staan. We gaan er graag van uit dat iedereen kiest op basis van haar/zijn capaciteiten en interesses, maar toch duiken ook in studiekeuzes stereotypes op. Meisjes kiezen immers vaker voor ‘zachte’ richtingen die eerder leiden naar beroepen waarin het moeilijker is carrière te maken of waarbij de verloning relatief laag ligt. In het academiejaar 2011-2012 waren in totaal zo’n 219.000 mensen ingeschreven in het hoger onderwijs en meer dan de helft van hen waren vrouwen. Maar een BA Industriële wetenschappen telde 11.300 mannen t.o.v. 1.794 vrouwen en een MA in Wetenschappen 3.946 mannen en maar 1.918 vrouwen. Een BA in onderwijs is daarentegen duidelijk een vrouwenzaak met 16.665 dames t.o.v. 6.758 heren. En welke richtingen bieden de hoogste lonen? Juist.
Daarom, aan alle slimme meiden in dit land: kies verstandig. Kies een opleiding die je op weg zet naar een boeiende en waardevolle loopbaan, maar denk ook aan je toekomst. Zo kan je mee de loonkloof wegwerken, liefst op minder dan 22 jaar. Je hoeft daarvoor niet eens te opteren voor die ene sector waarin vrouwen zeker meer verdienen dan mannen. Met onze excuses aan de ongetwijfeld vele, gelukkige en succesvolle porno-actrices. Wil je meer weten? Surf naar www.equalpayday.be. Onze bijzondere ambassadrice Sasha Grey, voormalig porno-icoon en vandaag straffe activiste tegen de loonkloof, geeft je graag advies.
Inga Verhaert, nationaal voorzitter zij-kant
Vera Claes, nationaal secretaris zij-kant