Op 26 juni vierde zij-kant, de progressieve vrouwenbeweging, de 60ste verjaardag van het vrouwenstemrecht. De eerste stembusgang waar alle volwassen vrouwen aan mochten deelnemen vond plaats op 26 juni 1949. Op 26 juni 2009 is dit exact 60 jaar geleden. zij-kant zette vrouwen in de bloemetjes op tal van plaatsen in Vlaanderen en Brussel.
zij-kant bracht in Brussel hulde aan Paula Semer, die erbij was 60 jaar geleden. Paula ging in gesprek met Sabe De Graef, een jonge vrouw die op 7 juni voor het eerst ging stemmen. Twee vrouwen van een andere generatie vertelden over een ervaring die hen bindt: de eerste keer stemmen. Ook Lydia De Pauw-Deveen, de eerste vrouwelijke socialistische Staatssecretaris woonde de viering bij. Zij werd op 26 juni 2009 bovendien 80 jaar en was in 1949 dus net 1 jaar te jong om te mogen stemmen.
De eerste wetgevende verkiezingen op 26 juni 1949 waaraan alle vrouwen mochten deelnemen was een mijlpaal in de Belgische politieke geschiedenis, want vrouwen werden tot dan toe uitgesloten van volwaardig stemrecht. Ze konden wel al sedert 1921 kiezen voor de gemeenteraden en zich ‘passief’ verkiesbaar stellen voor het parlement. Maar dat waren eerder troostprijzen voor het mannenstemrecht, dat al in 1919 een feit was. Het duurde tot de wet van 27 maart 1948 vooraleer vrouwen hun vertegenwoordig(st)ers mochten kiezen in het parlement. België was hiermee eerder aan de late kant in vergelijking met de rest van Europa: in Engeland kregen vrouwen stemrecht in 1928, in Finland reeds in 1906 en Portugal was laatst in 1976.
In de 60 jaar die daarop volgden werden kleine stapjes gezet voor meer vrouwen in de politiek. In 1965 komt de eerste vrouwelijke minister in de regering, en het zal tot aan de verkiezingen van 1974 duren vooraleer het aantal vrouwen in het parlement boven de 3% uitkomt. Pas in 1994 wordt op initiatief van toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Louis Tobback de eerste quotawet ingevoerd, die een minimale vertegenwoordiging van vrouwen op de kieslijsten verplicht. De huidige quotawetten uit 2002 zorgen eindelijk voor een evenwichtige 50/50 op de kieslijsten en bij de eerste twee kandidaten zowel een vrouw als een man. Vandaag hebben vrouwen dezelfde politieke rechten als mannen, althans op papier. In de praktijk zien we dat er na 60 jaar nog altijd minder vrouwen dan mannen verkozen worden. Tijdens de recente Vlaamse verkiezingen werden 41% vrouwen verkozen. Dat is 10% meer dan bij die vorige verkiezingen van 2004. De hulde die wij vandaag brengen, is daarom tevens een warme oproep om bij de samenstelling van de nieuwe Vlaamse regering een gezonde fifty-fifty van vrouwen en mannen in acht te nemenInfo:
Vera Claes, nationaal secretaris zij-kant 0477/65 54 63
zij-kant geeft ook vorming over '60 jaar vrouwenstemrecht'. Meer info vind je hier.