Deze maand werd een historische deal gesloten met Iran. De jarenlange sancties tegen het land worden opgeheven. Aan het hoofd van de onderhandelingen: Federica Mogherini, de nieuwe buitenlandchef van de Europese Unie. Jong, vrouw én topdiplomate. Of hoe Europa de buitenwereld toch kan tonen dat het 2016 is.

Federica Mogherini is nog maar een dik jaar aan de slag in wat één van de moeilijkste jobs ter wereld moet zijn: ze volgde Catherine Ashton op als Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie. Het gezicht van Europa dus. Deze maand mocht ze naast de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken het einde van de sancties tegen dat land aankondigen. Een sterk beeld. Dankzij Mogherini gaat Europa deze legislatuur toch niet helemaal door het leven als ‘old gentlemen’s club’. Juncker moest in 2014 hemel en aarde bewegen om meer vrouwen in zijn Commissie te krijgen.

Bij Mogherini’s aanstelling rezen nochtans heel wat twijfels: ze zou te weinig ervaring hebben en te nauwe banden met Rusland. Maar Mogherini liet het niet aan haar hart komen. Ze werkte door, rustig en enthousiast, zeker van haar stuk.

Snel uit de startblokken

De Italiaanse gaat recht op haar doel af. Alleen al haar parcours is indrukwekkend. Op haar vijftiende (!) werd Mogherini lid van de Italiaanse communistische jeugdfederatie. Na de ontbinding van de communistische partij, schopte ze het enkele jaren later tot verantwoordelijke voor buitenlandse zaken en internationale relaties in de linkse partij. Op haar 35ste maakte ze de sprong naar het parlement. Zes jaar later werd Matteo Renzi premier, en Mogherini de jongste minister van Buitenlandse Zaken ooit, en slechts de derde vrouw in deze functie. En dan werd ze naar Europa gehaald, waar ze nu de buitenlandse relaties beheert.

Geen blad voor de mond

Ook hier behoudt ze haar kalme maar no-nonsensestijl. Tijdens haar eerste vergadering met de Europese buitenlandministers brak Mogherini de ongeschreven regel dat een nieuwkomer zijn/haar mond moet houden. In haar eerste kranteninterview sprak ze zich meteen uit  voor de oprichting van een echte Palestijnse staat, zo snel mogelijk. En tijdens de vluchtelingencrisis wees ze de jammerende lidstaten op de politieke en morele verantwoordelijkheid van Europa, héél Europa.

Feminisme

Een feminist is ze echter niet, volgens haarzelf. Maar dat lijkt vooral aan de nog steeds explosieve lading van de term in diplomatieke middens te liggen. Mogherini benadrukte immers dat empowerment van vrouwen fundamenteel is voor de gemeenschap en dat vrouwenrechten een essentieel onderdeel uitmaken van het Europese buitenlandse beleid. Dat geldt volgens haar niet in het minst in de strijd tegen terrorisme: “They are afraid of the voice of women, especially when it’s loud and clear, as a woman’s voice usually is“. De basis van feminisme heeft ze in elk geval mee.