Wist je dat onderwijzeres en schrijfster Ban Zhao eeuwenlang een rolmodel was voor ambitieuze vrouwen in China?

Ban Zhao werd omstreeks 48 n.C in het keizerlijke China geboren. In tegenstelling tot de meeste geletterde vrouwen uit haar tijd, die hun opleiding genoten in de keizerlijke harem, werd Ban Zhao opgeleid door haar ouders. Haar vader en broer werkten aan het hof als geschiedschrijvers. Na de dood van haar broer werd Ban Zhao – als enige vrouw ooit – door de keizer aangesteld om zijn werk af te maken als officiële geschiedschrijver van het hof. Die status leverde haar uiteindelijk de positie van raadsvrouw van Keizerin Deng op, een functie die haar een grote invloed verschafte op de besluitvorming in het rijk.

Ban Zhao was een van de meest gerespecteerde intellectuelen van de Han Dynastie en gaf les in geschiedenis, literatuur en astronomie. Ze schreef niet alleen geschiedkundige werken, maar ook gedichten, biografieën en het ethisch traktaat ‘Nü jie’ of ‘Geboden voor mijn dochters’.

Dat werk formuleerde als eerste in de geschiedenis van de Chinese filosofie een vrouwelijke ethiek. Het bood jonge vrouwen een morele houvast en leerde hen hoe ze zich moesten gedragen. Hoewel het boek vrouwen adviseerde onderdanig, nederig en trouw te zijn, brak Ban Zhao er toch een lans voor vrouwenemancipatie. Om deugdzaam te leven en het gezin in balans te houden, zo stelde de schrijfster, moest het onderwijs opengesteld worden voor meisjes. Want “heeft men echt wel iets begrepen van de plichten van beide partijen wanneer men slechts de zonen onderricht maar niet de dochters?”. Een prikkelend vernieuwende gedachte in het keizerlijke China van weleer.

Ban Zhao is een unieke verschijning binnen de Chinese geschiedenis. Als intelligente en zelfstandige vrouw bereikte ze een invloedrijke positie aan het keizerlijke Hof, wat haar heel wat aanzien en gezag opleverde. Zo werd ze bovendien een rolmodel voor Chinese vrouwen die meer wilden van het leven.

 

In de rubriek ‘zij-verhalen’ zetten we maandelijks een iconische vrouw in de schijnwerpers. Want hoewel vrouwen al eeuwenlang de toekomst mee vorm geven, zijn het toch vaak mannen die eeuwige roem vergaren. En dat willen wij graag anders zien.

Lees de eerdere zij-verhalen van Geraldine Doyle, de zusjes Brontë, Fien Troch, Hypatia van Alexandrië, Isala Van Diest, Billie Holiday, Emilie Claeys en Rosa Parks.