Wist je dat jazz-icoon Billie Holiday steeds weer in gewelddadige relaties terechtkwam?

Het leven van Billie Holiday is even legendarisch als tragisch. Ze wordt in 1915 in Philadelphia geboren als Eleonora Fagan, dochter van gitarist Clarence Holiday en Sadie Fagan. Haar moeder is dan 19 jaar oud en haar vader pas 16. Het is het begin van een moeilijke jeugd, waarin ze meermaals geslagen en verkracht wordt. Als jonge tiener neemt haar moeder haar mee naar New York om er te werken in een bordeel, waarna ze in de gevangenis belandt voor prostitutie. Of zo gaat de legende, want over Eleonora’s jeugd is eigenlijk weinig bekend.

Om op eigen benen te staan, begint ze te zingen in New Yorkse jazzclubs, waar ze in 1933 op achttienjarige leeftijd opgemerkt wordt door talentenjager John Hammond. De start van een bloeiende carrière als Billie Holiday, zangeres en songwriter. Ze mag dan niet de allerbeste stem hebben, haar inlevingsvermogen en emotionele vertolkingen van jazz standards als ‘Easy Living’ en ‘Strange Fruit’ leveren haar de status van jazz-icoon op. Bovendien schrijft ze mee aan een aantal legendarische nummers, zoals ‘God bless the child’ en ‘Lady sings the Blues’.

Toch schopt ze regelmatig tegen de schenen van de goegemeente. Zo lapt ze de rassenscheiding aan haar laars door met blanke muzikanten te spelen, en wordt haar versie van ‘Strange Fruit’ van de radio gebannen. Dat nummer vertelt over een lynchpartij van een zwarte man in het diepe Zuiden: “Southern trees bear strange fruit. Blood on the leaves, blood at the root. Black bodies swinging in the southern breeze. Strange fruit hanging from the poplar trees”. En dat in de jaren ’30, een tijd waarin segregatie alomtegenwoordig is, en zelfs beroemde mensen als Billie Holiday gevraagd wordt de dienstlift te nemen in de hotels waar ze optreedt, of weg te blijven uit de blanke toiletten. Toch staat haar gedurfde uitvoering van dit controversiële lied in het collectieve geheugen gegrift.

Terwijl haar roem zich wereldwijd verspreidt, glijdt haar privé-leven langzaam maar zeker af. Foute mannen wisselen elkaar af en Billie Holiday wordt in die relaties steevast geconfronteerd met uitbuiting, misbruik en geweld. Haar enige succesvolle relatie is een platonische, met haar muzikale partner Lester Young. Hij geeft haar de bijnaam ‘Lady Day’. Maar zelfs zijn goede invloed kan haar niet weghouden van drank en drugs. Haar blijvende verslaving aan heroïne kost haar in 1959 het leven op 44-jarige leeftijd.

Billie Holiday wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke Amerikaanse jazz-zangeressen en drukte haar stempel op de muziekwereld. Ze werd beroemd door haar unieke zangstijl en slaagde erin iedereen te raken met haar doorleefde vertolkingen, ongetwijfeld ingegeven door haar eigen moeilijke leven.

In de rubriek ‘zij-verhalen’ zetten we maandelijks een iconische vrouw in de schijnwerpers. Want hoewel vrouwen al eeuwenlang de toekomst mee vorm geven, zijn het toch vaak mannen die eeuwige roem vergaren. En dat willen wij graag anders zien.

Lees de eerdere zij-verhalen van Geraldine Doyle, de zusjes Brontë, Fien Troch, Hypatia van Alexandrië en Isala Van Diest.