Wist je dat Marie Popelin de eerste Belgische vrouwelijke doctor in de rechten was, maar dat ze als vrouw geen advocaat mocht worden?

In het 19e eeuwse België zijn de kansen op onderwijs voor meisjes beperkt. De ambitieuze Marie Popelin studeert dus voor onderwijzeres, in die tijd de enige manier voor meisjes om een degelijke opleiding te krijgen. Wanneer de  Université Libre de Bruxelles in 1880 eindelijk meisjes toelaat, begint Marie er enkele jaren later op 37-jarige leeftijd aan een rechtenstudie. In 1888 behaalt ze haar diploma van doctor in de rechten met onderscheiding.

Maar wie verwacht dat ze daarna aan een glanscarrière aan de balie begint, komt bedrogen uit. In België is het op dat moment immers – net als in o.a. Italië, Zwitserland en Denemarken– voor vrouwen onmogelijk advocaat te worden.

Haar vraag om toch toegelaten te worden tot de balie wordt geweigerd door het Brusselse Hof van Beroep. Uit de argumentatie blijkt hoe men in die tijd over vrouwen dacht: “…la nature particulière de la femme, la faiblesse relative de la constitution, la réserve inhérente à son sexe, la protection qui lui est nécessaire, sa mission spéciale dans l’humanité, les exigences et les sujétions de la maternité, l’éducation qu’elle doit à ses enfants, la direction du ménage et du foyer domestique confiée à ses soins, la placent dans des conditions peu conciliables avec les devoirs de la profession d’avocat et ne lui donnent ni les loisirs, ni la force, ni les aptitudes nécessaires aux luttes et aux fatigues du Barreau”.

Geschokt door deze discriminatie zal Marie de rest van haar leven ijveren voor gelijke rechten voor vrouwen. In 1892 sticht ze samen met o.a. Isala Van Diest, de eerste Belgische vrouwelijke arts, de Belgische Liga voor Vrouwenrechten. In die tijd schrijft Marie ook verschillende wetsvoorstellen, waarvan enkele zelfs aangenomen worden. Zo wordt het dankzij Marie voor vrouwen mogelijk om geld te storten en op te nemen van een spaarrekening zonder toestemming van hun echtgenoot. In 1905 verenigt ze op vraag van de Internationale Vrouwenraad alle Belgische feministische organisaties in een nationaal overlegorgaan: de Nationale Vrouwenraad van België, die vandaag nog steeds bestaat.

Marie Popelin vocht haar hele leven om de ontoelaatbare discriminaties tegenover vrouwen weg te werken. In 1922, 9 jaar na haar dood, laat een wet vrouwen eindelijk toe tot het beroep van advocaat. In 2011 wordt haar strijd voor de rechten van vrouwen geëerd op een muntstuk van 2 euro, waarop ze samen met Isala Van Diest prijkt.

 

In de rubriek ‘zij-verhalen’ zetten we maandelijks een iconische vrouw in de schijnwerpers. Want hoewel vrouwen al eeuwenlang de toekomst mee vorm geven, zijn het toch vaak mannen die eeuwige roem vergaren. En dat willen wij graag anders zien.

Lees de eerdere zij-verhalen van Geraldine Doyle, de zusjes Brontë, Fien Troch, Hypatia van Alexandrië, Isala Van Diest, Billie Holiday, Emilie Claeys, Rosa Parks en Ban Zhao.