Vorig weekend waren we getuige van een klein mirakel: na drie weken is onder het puin van de ingestorte Rana Plaza-textielfabriek nog een levende arbeidster gevonden. Vindt er nu een tweede mirakel plaats? Inditex, het bedrijf achter de kledinglijnen Zara en Bershka, en H&M laten weten dat ze het akkoord rond brand- en bouwveiligheid in Bangladesh zullen ondertekenen. H&M roept andere kledingfabrikanten op om hun voorbeeld te volgen. Dit heeft zijn effect gehad. Primark, Mango, Benetton, C&A, Carrefour en M&S kondigden gisteren aan dat ze hun engagement ook zullen tonen.
Het akkoord, “Bangladesh Fire and Building Safety Agreement”, is een vijfjarig juridisch bindende afspraak dat al ondertekend is door PVH Corp (o.a. Calvin klein en Tommy Hilfiger) en Tchibo, waarin onafhankelijke veiligheidsinspecties, verplichte renovaties en reparaties van de werkplek en een belangrijke rol voor de werknemers en de vakbonden staan opgetekend. Doordat Inditex, H&M en anderen zich nu ook engageren, krijgt het akkoord extra gewicht. Als gevolg daarvan nemen de fabrikanten de kosten op zich en beloven ze de samenwerking te stoppen wanneer een onderaannemer of fabrikant de voorgeschreven regels niet naleeft.
Aan de onderhandelingstafel zaten een vijfentwintigtal internationale merken, hoewel er ook Belgische bedrijven samen werken met textielbedrijven in Bangladesh. Dit wil echter niet zeggen dat de Belgische bedrijven niet bezorgd zijn om de situatie. Kauri, een Belgisch netwerk, verzamelt stakeholders rond duurzaamheid, en zal binnenkort overleg plegen om een Belgisch akkoord te vinden naar analogie van het Bengaalse akkoord.
De fabrikanten konden eigenlijk geen weg meer uit. Na massaal protest tegen de erbarmelijke arbeidstoestanden in Bangladesh van zowel de Bengaalse bevolking als de internationale consumenten, stonden ze met hun rug tegen de muur. Dank zij acties via websites en sociale media is het nieuws als een lopend vuurtje de wereld rond gegaan. Beste consument, er hoeft geen bloed aan uw T-shirt te kleven. De textielarbeiders van deze wereld vragen enkel om bewustwording en een kritische geest. Onderteken hier de petitie om bedrijven aan te sporen het akkoord “Bangladesh Fire and Building Safety Agreement” te onderteken.
De ngo Schone Kleren Campagne is verheugd met het engagement van de fabrikanten. Toch zijn er kanttekeningen te plaatsen bij dit hoopvolle nieuws, vindt zij-kant. Om te beginnen geldt het akkoord rond brand- en bouwveiligheid enkel voor Bangladesh. Het risico bestaat dat de textielproductie zich verplaatst naar andere lageloonlanden. Om dit te voorkomen moet het akkoord uitgebreid worden naar andere landen. Bovendien schrijft het akkoord weliswaar strengere arbeidsregels voor, maar zwijgt het over vrouwendiscriminatie en lage lonen.
Het akkoord is een eerste belangrijke stap in de goede richting. De ramp in Bangladesh die al aan meer dan 1127 mensen het leven kostte is geen alleenstaand geval. Duizenden arbeiders, voornamelijk vrouwen, zijn al om het leven gekomen in gelijkaardige drama’s. De werk- en leefomstandigheden van arbeidsters in lageloonlanden moet verbeteren. Daar moeten we samen aan werken.