ZIJkant schreef samen met acht andere middenveldorganisaties een opinie naar aanleiding van de heftige kritiek op het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Deze verscheen dit weekend in De Standaard.

Het gelijkekansenmiddenveld is erg bezorgd over de aanvallen op het ­Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM) na de veroordelingen van Bart De Pauw voor belaging en van Jeff Hoeyberghs wegens seksisme en haatspraak.

Het IGVM, dat zich in beide zaken burgerlijke partij stelde, kreeg kritiek omdat het advocaten van de slachtoffers van De Pauw betaalde. Na de uitspraak ­tegen Jeff Hoeyberghs wordt gewaarschuwd voor een ‘tirannie van de ­gevoeligheid’ en een groeiende inperking van de vrijheid van menings­uiting. Mark Elchardus stelde het IGVM in De Morgen zelfs gelijk aan de inquisitie en presenteerde de afschaffing ervan als een bijdrage aan een meer evenwichtige en doeltreffende strijd voor vrijheid en gelijkheid.

In het Canvasprogramma De afspraak werd Liesbet Stevens van het IGVM maandag opvallend streng en kritisch aangepakt over de financiering van de zaak-De Pauw, na berichten over de hoge kosten van de rechtszaak. Nochtans handelde het IGVM perfect binnen het wettelijke kader. Kritische journalistiek is wenselijk en nodig, maar moet wegblijven van tendentieuze en buitenproportionele aanvallen.

We maken ons grote zorgen over de negatieve houding tegen een instelling die gekoesterd zou moeten ­worden in een samenleving die het ernstig meent met de gelijkheid van vrouwen en mannen. Te meer omdat ook elders in Europa instellingen, wetgeving, wetenschappers en middenveldorganisaties die ijveren voor de gendergelijkheid, onder vuur ­komen te liggen.

Opdracht vervuld

Het IGVM is een onafhankelijke federale overheidsinstelling die instaat voor het waarborgen en bevorderen van de gelijkheid van vrouwen en mannen en de bestrijding van elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op basis van geslacht. Vanuit die rol is het IGVM onder meer bevoegd om in rechte op te treden in rechts­geschillen over de toepassing van de strafwetten en andere wetten inzake gendergelijkheid.

Het IGVM vervulde dus louter een van zijn wettelijke opdrachten door zich (uitzonderlijk, meestal zet het in op bemiddeling) burgerlijke partij te stellen. Het is ­opmerkelijk dat politici en opinie­makers zich op de borst kloppen omdat we in België een sterke wetgeving en onafhankelijke instellingen hebben die over de gelijkheid van vrouwen en mannen waken, en tegelijk ­afkeurend of zelfs vernietigend reageren als die instellingen en wetgeving worden gemobiliseerd.

Hoeyberghs is veroordeeld op ­basis van de federale seksismewet van 22 mei 2014. Die wet is gestemd door een democratische meerderheid. Bart De Wever spreekt van een slechte wet die voluntaristisch wordt toe­gepast door de rechterlijke macht (DS 10 januari).

Kostbaar goed

Het feministische middenveld hecht veel belang aan onafhankelijke instellingen zoals het IGVM, die in rechte kunnen optreden om de gelijkheid tussen vrouwen en mannen te waarborgen. Als publieke mensenrechteninstellingen die taak niet langer op zich nemen, zal het aan individuele slachtoffers zelf zijn om naar de rechter te stappen. Dat is voor velen niet haalbaar. Bovendien is de hand­having van de strafwetten geen taak van getroffen individuen, maar van de maatschappij. En ja, dat kost publiek geld. Vrijheid en gelijkheid zijn dan ook een kostbaar goed. En de maatschappelijke kosten van seksisme en al zijn uitwassen zijn hoog.

Laten we vooral niet vergeten dat instellingen als het IGVM en wetten als de (overigens zeer onvolkomen) seksismewet er zijn gekomen omdat seksisme (in de oorspronkelijke en ruime betekenis van het woord) onze samenleving in al haar geledingen ­tekent. Onderzoek en cijfers erover zijn pijnlijk veelzeggend.

Gelijkheid komt er niet vanzelf. Om de strijd ­tegen seksisme te voeren, zijn instellingen en wetten absoluut noodzakelijk, net als flankerend beleid met voldoende middelen, net als feministisch activisme. Dat is de essentie die we moeten bewaken.

Els Flour (Furia), Ciska Hoet en Bieke Purnelle (RoSa), Meron Knikman (Vrouwenraad), Yves Aerts (Çavaria), Sarah Scheepers (ella), Diane Mintjens (Femma Wereldvrouwen), Christiane Pouliart (Medical Women Association Belgium), Lynn Callewaertl (Vrouw en Maatschappij), Vera Claes (ZIJkant).