De loonkloof tussen vrouwen en mannen is geen verzinsel van die-hard feministen. Dat  is opnieuw bewezen. Al voor het 10e jaar op rij organiseren wij daarom Equal Pay Day, de dag voor meer loongelijkheid tussen vrouwen en mannen. We zijn er in 2005 mee begonnen, toen de loonkloof 28% bedroeg. Onze virale spotjes zijn intussen een wereldwijd succes, maar hoe hilarisch we de loonkloof ook in beeld brengen, des te ernstiger nemen we de aanhoudende loondiscriminatie. En hoe langer we onze acties voeren, hoe hoger het bewijsmateriaal zich lijkt op te stapelen. Ook vandaag, nu uit het onderzoek van arbeidspsycholoog Frederik Anseel (UGent) onomstotelijk blijkt dat een hoger opgeleide vrouw gemiddeld per maand netto 155,50 euro minder verdient dan haar mannelijke evenknie.

Interessant is dat het onderzoek de objectieve oorzaken van de loonkloof uit de resultaten filterde. Deeltijds werk bijvoorbeeld, goed voor 45,8 % van de vrouwen tegenover slechts 10% van de mannen. We krijgen het elk jaar te horen: “Jullie rekenen deeltijds werk mee in jullie berekening van de loonkloof. Dat is niet correct want vrouwen kiezen ervoor om deeltijds te werken.” Dat dit kiezen vaak helemaal geen vrije keuze is blijkt uit ander onderzoek. Volgens de Arbeidskrachtenenquête van de FOD Economie geven slechts 12% van de deeltijds werkende vrouwen en 8% van de deeltijds werkende mannen aan dat ze geen voltijdse job willen. De meeste werknemers zijn deeltijds aan de slag omwille van familiale redenen, de combinatie tussen job en privé, kinderopvang en zorg. Sommige jobs worden alleen deeltijds aangeboden. Daarnaast is er ook het feit dat vrouwen in minder goed betaalde sectoren werken, minder snel carrière maken, meer geconfronteerd worden met glazen plafonds en sticky floors, minder afstuderen in richtingen waar het uitzicht op een hoger loon groter is, minder anciënniteit verwerven en hun loopbaan meer onderbreken. Dat vrouwen, naarmate ze meer kinderen hebben minder verdienen en dat dit bij mannen net andersom is, dat weten we intussen ook.

Interessant in het onderzoek van Anseel is ook dat hij een deel van de onverklaarde redenen van de loonkloof blootlegt: de bewuste of onbewuste loondiscriminatie tegenover vrouwen. Uit het jaarlijkse ‘Loonkloofrapport’ van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen weten we immers dat slechts 48% van het loonverschil kan verklaard worden op basis van de hierboven vermelde factoren. Maar liefst 52% kan (voorlopig?) niet worden verklaard. Hier spelen volgens ons vooroordelen en discriminaties, maar ook stereotiepe verwachtingspatronen, zowel van werkgevers als werknemers. Vindt een bedrijfsleider het immers niet normaal dat een vrouw deeltijds werkt, terwijl haar mannelijke collega met argusogen wordt bekeken omdat hij kiest voor een halftijdse job om meer tijd bij de kinderen te kunnen spenderen? Zijn vrouwen watjes in het onderhandelen over hun loon? Ook dat speelt volgens ons een rol. Wie goed is komt er wel, dat soort redeneringen. Daarom publiceerden we ‘SOS Griet’, een handleiding voor vrouwen om assertiever om te gaan met loononderhandelingen. Zolang vrouwen minder verdienen dan mannen zal de rekening vlug gemaakt zijn wanneer één van beiden de loopbaan on hold zet. En zolang blijven we Equal Pay Day organiseren. Tot we uitkomen op 1 januari en de loonkloof gedicht is.

Vera Claes, nationaal secretaris zij-kant

Inga Verhaert, voorzitster zij-kant

De auteurs zijn, samen met het ABVV, de organisatoren van de jaarlijkse Equal Pay Day.