Vrouwelijke Nobelprijswinnaars, ze blijven zeldzaam. Christiane Nüsslein-Volhard won de prijs in 1995. Als het van haar afhangt, blijft ze niet lang een rariteit.
De Duitse Christiane Nüsslein-Volhard (°1942) won in 1995, samen met Edward B. Lewis en Eric Wieschaus, de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde omwille van hun ontdekking van de homeobox-genen. Christiane Nüsslein-Volhard en Eric Wieschaus ontdekten ze dankzij hun grootschalig onderzoek naar mutagenese bij fruitvliegjes. Tijdens de vroege embryonale ontwikkeling van deze diertjes brachten ze willekeurige wijzigingen in hun genen aan. Dit leidde tot een uitgebreide catalogus van wijzigingen die tot fysiologische tekorten leiden. Het homeobox-gen bleek een essentiële rol te spelen in de vroege embryonale ontwikkeling van fruitvliegen.
Het onderzoek van Christiane Nüsslein-Volhard en Eric Wieschaus zorgde voor belangrijke veranderingen in de biologie. Voor het eerst werden projecten op grote schaal uitgevoerd. Christiane Nüsslein-Volhard verklaarde ooit in een interview: “Ik hield er onmiddellijk van met vliegen te werken. Ze fascineerden me en volgden me in mijn dromen.” Haar bevindingen leidden tot belangrijke ontdekkingen over evolutie. Een andere ontdekking op haar naam is die van het toll-gen. Die leidde tot de identificatie van toll-like receptoren die een grote rol spelen in ons afweersysteem.
De vrouw, die door leerkrachten van haar middelbare school als “ontzettend lui” omschreven werd, geldt nu als een autoriteit in genetica en biotechnologie. Ze is directeur van het Max Planck Instituut voor ontwikkelingsbiologie in Tübingen, waar ze ook het geneticadepartement leidt. Ze is lid van de Nationaler Ethikrat en onderzoekt de ethische implicaties van de vooruitgang in de genetica en de biotechnologie. In haar boek ‘Coming to Life’ toont ze zich optimistisch. Er blijft volgens haar een belangrijk verschil tussen science fact en science fiction. Er is inderdaad heel wat mogelijk in de genetica, maar niet alles kan praktisch toegepast worden op mensen.
Het duurde even voor Christiane haar weg naar de genetica vond. Toen ze afstudeerde, werden vrouwen verwacht te trouwen en kinderen te krijgen. Om ervoor te zorgen dat de wetenschap in de toekomst geen waardevolle talenten verliest door traditionele rollenpatronen, richtte ze in 2004 de Christiane Nüsslein-Volhard Stiftung op. De stichting ondersteunt getalenteerde jonge vrouwen met kinderen om een wetenschappelijke carrière uit te bouwen. Ze richt zich vooral tot studenten in de natuurwetenschappen en de geneeskunde. De ondersteunde wetenschappers kunnen o.a. rekenen op een maandelijkse beurs om hulp in het huishouden en extra kinderopvang te betalen. Christiane Nüsslein-Volhard hoopt op die manier een pak meer vrouwelijke collega’s te krijgen.