© Lynn Delbeecke
De stad is lang door en voor mannen gemaakt, met vele gevolgen van dien. Vrouwen* en andere minderheden kunnen zich niet vrij bewegen in de publieke ruimte. Ze voelen zich onveilig, niet welkom, ze worden beperkt en gehinderd.
Bron: Cities for Girls Cities for all rapport, HERcity, UNHabitat (2022)
Ook in België zijn de nodige dingen aan de hand. Hoe meer we ons bij ZIJkant bezighouden met de publieke ruimte, hoe meer we beseffen dat ruimtelijke inrichting genderdiscriminatie in stand houdt. Na twee feministische golven zijn vrouwen* vrij om te gaan en staan in de stad, maar ze doen dit nog steeds in een mannelijke wereld. Of zoals de geografe Jane Darke ooit zei: “Our cities are patriarchy written in stone, brick, glass and concrete”. Leslie Kern, auteur van The Feminist City, legt uit: alle structurele (gender)ongelijkheden worden weerspiegeld in de publieke ruimte.
Te abstract? Denk eens aan het pleintje op de hoek. Uitzonderingen zijn er gelukkig, maar de kans is niet groot dat er op de bankjes veel meisjes of vrouwen doelloos tegen een balletje trappen of in groep de bankjes innemen. We kennen allemaal de hangjongens, maar hangmeisjes zie je amper.
Wanneer je als vrouw* ‘s avonds buiten loopt, dan is de kans groot dat je een ommetje maakt om het stille park, het donkere straatje of de verlaten parking te vermijden. En wat denk je van de grote afwezigheid van openbare vrouwentoiletten? Het obstakelparcours dat je als zwangere persoon of als ouder met een kinderwagen moet afleggen? De voorbeelden zijn talloos, en verschillen per stad, land, maar ook per individu.
Vooral dat laatste vinden we belangrijk te benoemen. Als progressieve vrouwenbeweging is gender altijd ons uitgangspunt, terwijl binnen de ervaringen van vrouwen* ook veel verschillen bestaan. Dit zijn verschillen op basis van bijvoorbeeld (niet uitsluitend): seksualiteit, afkomst, fysieke omstandigheden, leeftijd en geloof. Door een stad (verder) te ontwikkelen vanuit al die verschillende perspectieven, juist vanuit de minderheden en vrouwen*, geloven wij dat een stad waar iedereen welkom is wel degelijk bestaat.
© Lynn Delbeecke
Met ZIJkant houden we ons al enkele jaren bezig met projecten rondom het thema gender en publieke ruimte, zoals verschillende edities van Women Bike The City in Brussel en Vlaanderen, het nog lopende project Girls Make The City en ons nieuwe project Girls Play The City. Natuurlijk willen we de mooie uitkomsten hiervan met de rest van de wereld delen. Nog liever willen we dat de gendersensitieve stad voor iedereen een bekend gegeven wordt. Dat iedere stadsmaker- op welk niveau dan ook – hier rekening mee houdt. En dat vooral iedereen zich welkom, veilig en vrij voelt in de stad.co
Gelukkig groeit wereldwijd het besef, dankzij een groeiende groep steden die experimenteren met genderplanning, dat de stad inclusiever moet. Als progressieve vrouwenbeweging spelen wij graag een rol in deze ontwikkelingen. Naast onze projecten starten we ook een Instagram-kanaal, waar we in gesprek gaan met experts, vele vrouwen* aan het woord laten, inspirerende projecten showcasen, een kijkje nemen bij organisaties die zich bezighouden met het onderwerp en dat alles met als doel het eindelijk door vrouwen* toe-eigenen van de stad.
Oh ja: Leslie Kern is helemaal akkoord met de titel: The Feminist City Belgium!
Stay tuned!
*Waarom schrijven wij vrouw*? Vrouw dekt niet in alle gevallen de volledige lading. De stad is ontworpen voor en door cis-mannen. Waar wij over schrijven op The Feminst City Belgium, is herkenbaar voor mensen die zich als vrouw identificeren maar ook voor diegenen die helemaal niks met de ouderwetse genderhokjes maken willen hebben.
English Abstract: The Feminist City Belgium
Cities have predominantly been designed by and for men, resulting in numerous consequences for women* and other marginalized groups who face limitations and hindrances in freely navigating public spaces. They often feel unsafe, unwelcome, and restricted. At ZIJkant, as we delve deeper into the topic of public space, we increasingly recognize that spatial design perpetuates gender discrimination. Despite the freedom women* have gained through feminist waves in the past, they continue to navigate within a predominantly male-oriented world.
It is crucial to acknowledge the diversity within women’s* experiences. By recognizing the intersectional experience of women*, including factors such as sexuality, ethnicity, physical conditions, age, and religion, and further developing cities from these diverse perspectives, we believe in the possibility of creating a city where everyone feels welcome.
With a growing global awareness of the importance of gender planning and inclusivity, we are eager to contribute to the movement for more inclusive cities. Through our projects like Women Bike the City, Girls Make The City, and Girls Play The City, we are actively working towards creating gender-sensitive urban spaces. Our goals for this new platform and Instagram channel are to engage in conversations, foster dialogue, amplify voices, showcase inspiring projects, and explore organisations dedicated to addressing (gender) inequality in urban spaces. Our ultimate vision is to promote awareness and empower women* to reclaim and reshape the city.
*Why do we write women*? The term Women does not fully encompass the diversity of experiences. The city is predominantly designed for and by cisgender men. What we write about at the Feminist City Belgium is relatable for those who identify as women, as well as for those who want nothing to do with traditional gender categories.
Résumé en français : The Feminist City Belgium
Les villes ont principalement été conçues par et pour les hommes, ce qui entraîne de nombreuses conséquences pour les femmes* et les autres groupes minorisés qui font face à des limites et des obstacles dans leur circulation dans les espaces publics. Elles se sentent souvent en insécurité, pas à leur place. Chez ZIJkant, à mesure que nous approfondissons le sujet de l’espace public, nous reconnaissons de plus en plus que la conception spatiale perpétue la discrimination basée sur le genre. Malgré les libertés acquises par les femmes* grâce aux mouvements féministes passés, elles continuent de naviguer dans un monde principalement orienté vers les hommes.
Il est crucial de reconnaître la diversité des expériences des femmes. En reconnaissant l’expérience intersectionnelle des femmes, incluant des facteurs tels que la sexualité, l’ethnicité, les conditions physiques, l’âge et la religion, et en développant davantage les villes à partir de ces perspectives diverses, nous croyons en la possibilité de créer une ville où tout le monde se sent le bienvenu.
Avec une prise de conscience croissante de l’importance de la planification genrée et de l’inclusivité à l’échelle mondiale, nous sommes impatients de contribuer au mouvement en faveur de villes plus inclusives. À travers nos projets tels que Women Bike the City, Girls Make The City et Girls Play The City, nous travaillons activement à la création d’espaces urbains sensibles au genre. Nos objectifs pour cette nouvelle plateforme et ce compte Instagram sont d’engager des conversations, de favoriser le dialogue, d’amplifier les voix, de présenter des projets inspirants et d’explorer des organisations dédiées à la lutte contre les inégalités (de genre) dans les espaces urbains. Notre vision ultime est de sensibiliser et d’autonomiser les femmes* afin de reconquérir et de remodeler la ville.
*Pourquoi écrivons-nous femmes*? Le terme femmes ne comprend pas pleinement la diversité des expériences. La ville est principalement conçue pour et par des hommes cisgenres. Ce que nous écrivons sur The Feminist City Belgium est pertinent pour celles et ceux qui s’identifient comme femmes, ainsi que pour celles et ceux qui ne veulent rien avoir à faire avec les catégories de genre traditionnelles.