Kinderopvang opent deuren naar werk (maar je moet er eerst binnen geraken)

04jul

Kinderopvang opent deuren naar werk (maar je moet er eerst binnen geraken)

Er zijn fors meer investeringen nodig in de kinderopvang als we álle vrouwen de keuze willen geven om te gaan werken. Om de vooropgestelde tewerkstellingsgraad van 80% te bereiken, wil de Vlaamse overheid gericht meer kort- of laaggeschoolde vrouwen en vrouwen met een migratieachtergrond aan het werk krijgen. Een hoger budget voor de kinderopvang zorgt niet alleen voor werkbaar werk voor kindbegeleiders, maar geeft vrouwen in precaire situaties ook meer kansen om financieel op eigen benen te staan.

“Als een vrouw een moeder wordt, moet ze sterk zijn. Alleen vijf kinderen opvoeden is heel hard.” Aan het woord is een van de deelnemers van het Sterk Vrouwenwerk-project, een samenwerking tussen het Netwerk tegen Armoede en ZIJkant om drempelverlagend vrouwen toe te leiden naar een duurzame job. Zorg voor kinderen wordt in onze maatschappij nog steeds gezien als een vrouwenzaak, terwijl van mannen verwacht wordt om geld voor het gezin op tafel te leggen.

Solliciteren met een baby?

Kinderopvang maakt de combinatie tussen werk en gezin mogelijk, maar op dit moment is dit vangnet vooral toegankelijk voor ouders met een stabiele job. Kortgeschoolde vrouwen en vrouwen met migratieachtergrond werken vaker in onzekere en laagbetaalde jobs met onregelmatige werkuren en kortlopende contracten. Zij botsen op de limieten van een overvolle en streng gestructureerde kinderopvang.

Maar juist doordat deze toegang tot kinderopvang wordt afgesloten, wordt ook de zoektocht naar duurzaam werk afgesloten. Begin maar eens te solliciteren met een baby in huis. In België zijn het dan ook vaak alleenstaande moeders, kort- of laaggeschoolde vrouwen en vrouwen met een migratieachtergrond die een armoederisico lopen.

Deze vrouwen worden vaak gezien als niet geëmancipeerd en inactief. Zij leveren zogezegd geen bijdrage aan het economisch systeem, terwijl ze net vaak onbetaalde arbeid verrichten zoals vrijwilligerswerk, taken in het huishouden of zorgarbeid. In Vlaanderen is de helft van de vrouwen van buiten de Europese Unie beroepsactief, tegenover driekwart van de mannen. Naast het oefenen van hun Nederlands, omgaan met discriminatie op de huurmarkt en met de administratieve molen van verblijfsvergunningen, zoeken veel van deze vrouwen een job.

Extra barrières voor mensen buiten de EU

Uit recent onderzoek van Opgroeien Vlaanderen blijkt dat kinderen in kansarmoede die een moeder van niet-Belgische origine hebben, het minst gebruik maken van kinderopvang (35%) tegenover het gemiddelde van gezinnen in kansarmoede (39,6%).

Huidige initiatieven om opvang betaalbaar te maken zijn vaak verbonden met een aantal voorwaarden die uitsluiting in de hand werken. Zo moeten ouders een bewijs van inschrijving in een tewerkstellings- of inburgeringstraject voorleggen om te kunnen genieten van het kortingstarief. Kinderopvanginitiatieven zijn ook niet altijd makkelijk fysiek bereikbaar voor gezinnen met beperkte mobiliteits- of transportmogelijkheden.

Een ondergefinancierde kinderopvang belemmert vrouwen uit verschillende sociale lagen van onze maatschappij in hun keuzevrijheid, maar voor vrouwen die in onze maatschappij al de minste kansen krijgen, is de impact van een sputterende kinderopvang nog het grootst.

Onze voorstellen voor een toegankelijke kinderopvang

Als de Vlaamse regering meer wil inzetten op de duurzame tewerkstelling van vrouwen in armoede, dan is investeren in kwaliteitsvolle en toegankelijke kinderopvang een van de oplossingen.

Subsidies voor kinderopvanginitiatieven worden momenteel prestatiegericht berekend. Meer investeren in initiatieven met een inkomensgerelateerd tarief helpt gezinnen in kansarmoede, zeker op locaties waar de nood hoog is en er nog geen of onvoldoende opvangplaatsen zijn.
Door het verhoogde standaard minimumtarief van zes euro terug te schroeven, komt de overheid gezinnen met een beperkt inkomen tegemoet.
Het verhogen van het aantal respijtdagen geeft gezinnen in armoede meer ademruimte om – een heel vaak precaire – job te combineren met het gezinsleven.
Lokale loketten kinderopvang bieden een kans om de bekendheid van opvanginitiatieven en de betrokkenheid van ouders te verhogen. Dit zijn overlegstructuren die ouders, opvanginitiatieven, scholen en lokale besturen samenbrengen. Ze helpen ouders met aanvragen voor inkomensgerelateerde tarieven en het opmaken van een opvangplan.
Het is essentieel dat ouders het kinderopvangaanbod ook als betrouwbaar ervaren. Door de werkdruk voor kindbegeleiders te verlagen en de arbeidsomstandigheden te verbeteren, komt er meer tijd vrij om met hen in gesprek te gaan.

Het Sterk Vrouwenwerk-project is een samenwerking van het Netwerk tegen Armoede en ZIJkant en wordt gefinancierd door de EU – NextGenerationEU, met de steun van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen en het federale gendergelijkheidsbeleid.