© Lynn Delbeecke

“Het is het eerste wat de meisjes zeggen en het is dan ook het grootste probleem” (Romane, 19) Tijdens de workshops van Girls Make The City, waarbij 25 jonge vrouwen nadachten over een genderbewuste openbare ruimte, bleek straatintimidatie het grootste obstakel om zich vrij en veilig buiten te bewegen. Nagefloten, uitgescholden of achtervolgd worden, gesis, ongewenste seksuele avances of een ongevraagd/ongepast compliment: het zijn allemaal vormen van straatintimidatie. “Het is tijd om de jongens op te voeden” (Ketline, 18).

Het veiligheidsvraagstuk is een belangrijk onderdeel van het debat over vrouwen* en de publieke ruimte. Veel initiatieven om de stad inclusiever te maken, richten zich op zichtbaarheid en verlichting met als doel het vergroten van veiligheid en veiligheidsgevoelens. Maar vrouwen* weten maar al te goed dat oppervlakkige aanpassingen niet genoeg zijn. Zelfs met alle licht van de wereld ben je niet beschermd tegen straatintimidatie en seksueel geweld. Cultuurverandering, en dan vooral bij de mannen, is net zo belangrijk, zo niet belangrijker, dan stedelijke interventies.

© Lynn Delbeecke – Ketiane (links) en Ketline (rechts) op het skatepark aan de Kapellekerk

“Nafluiten is geen compliment. Van dat idee moeten we af.” – Ketiane (17)

Ketiane (17) en Ketline (18), twee deelneemsters van Girls Make The City, waren enthousiast om deel te nemen aan het project: “Veiligheid in Brussel is een belangrijk thema. Voor ons, meisjes, is dat een dagelijkse realiteit.” De zussen zijn zich zeer bewust van de impact van straatintimidatie op vrouwen* in de stad. Bij hen vertaalt zich dat in een dagelijkse sms-routine met hun moeder. “Eens we uit huis zijn, laten we op elk moment weten waar we zijn: aan de tramhalte, op de tram, op de trein, bij aankomst in het station en tot slot: op school. Hetzelfde op de terugweg.”

Ook uit de getuigenissen van andere deelnemers van Girls Make The City blijkt dat het onveiligheidsgevoel hun dagelijkse leven in Brussel beïnvloedt. Allemaal hebben ze reeds onaangename ervaringen gehad op straat, van vieze blikken tot achtervolgingen en agressie. Door samen naar buiten te gaan, kledingkeuzes aan te passen en routes te plannen hopen ze gerust gelaten te worden.

Straatintimidatie komt bijna overal voor en bijna alle vrouwen* hebben er op een bepaald moment in hun leven mee te maken gehad. Volgens een studie van het Europese Fundamental Rights Agency zegt zestig procent van de Belgische vrouwen slachtoffer te zijn geweest van seksuele intimidatie. Het sensibiliseren van de jongens en mannen is dus hard nodig om de stad echt vrouwvriendelijk te maken.

“Er wordt vaak gezegd: boys will be boys, trek je er niks van aan, dat zal nooit veranderen. Dat zou je niet moeten zeggen aan een jongen, zeg eerder: respecteer vrouwen. Niet enkel vrouwen, respecteer iedereen.” (Ketline, 18)

Ketiane en Ketline wilden graag jongens en mannen opvoeden rond straatintimidatie. Eén van de voorstellen die uit het Girls Make The City-project kwamen was dan ook de ontwikkeling van een cursus micro-agressie. Zo gezegd, zo gedaan. De zussen werkten samen met jeugdvormingsorganisatie JES vzw een workshop uit, die jongeren leert welke opmerkingen kwetsend kunnen zijn voor meisjes* en die hen doet ervaren hoe het is om geconfronteerd te worden met straatintimidatie. In mei 2023 volgden alle laatstejaars van het Sint Jan Berchmanscollege, de school van Ketiane en Ketline, deze vorming.

Na dit eerste vervolgproject is ZIJkant in samenwerking met de onderzoeksgroep Gender en Diversiteit van de VUB (RHEA) begonnen aan een nieuw initiatief rondom dit thema, genaamd Communities Against Violence. In samenwerking met tien jongvolwassenen co-creëren we deze zomer een spel om seksueel grensoverschrijdend gedrag en straatintimidatie aan te kaarten en jongvolwassenen te sensibiliseren. Het spel wordt vervolgens vormgegeven door professionele spelontwikkelaars, en zal dit najaar getest worden.

Wil jij ook mee bepalen hoe dit spel eruit moet zien? Klik dan op deze link.

English abstract : Street harassment: “Boys will be boys”

“It is the first thing girls say and it is therefore the biggest problem” (Romane, 19). During the Girls Make The City workshops, in which 25 young women reflected on a gender-sensitive public space, street harassment proved to be the biggest obstacle to moving freely and safely outside. Being whistled at, scolded or chased, hissed at, unwanted sexual advances or an unsolicited/inappropriate compliment: all are forms of street harassment. “It’s time to educate the boys” (Ketline, 18).

So one of the proposals that came out of the Girls Make The City project was to develop a micro-aggression course. No sooner said than done. Together with youth training organisation JES vzw, the participants developed a workshop that teaches young people what remarks can be hurtful to girls* and makes them experience what it is like to be confronted with street harassment.

Recently, ZIJkant started a new initiative around this theme, called Communities Against Violence, in collaboration with the Gender and Diversity research group of the VUB (RHEA). In collaboration with ten young adults, we will co-create a game this summer to address sexually transgressive behaviour and street harassment and raise awareness. The game will then be designed by professional game developers, and will be tested this autumn.

Do you want to join? Click here.

Résumé français : Harcèlement de rue

C’est la première chose que les filles disent et c’est donc le plus gros problème” (Romane, 19 ans) Lors des ateliers Girls Make The City, au cours desquels 25 jeunes femmes ont réfléchi à un espace public sensible au genre, le harcèlement de rue s’est avéré être le plus gros obstacle à la liberté et à la sécurité des déplacements à l’extérieur. Se faire siffler, gronder ou poursuivre, subir des avances sexuelles non désirées ou un compliment non sollicité/inapproprié : autant de formes de harcèlement de rue. “Il est temps d’éduquer les garçons” (Ketline, 18 ans).

L’une des propositions issues du projet Girls Make The City était donc de développer un cours sur les micro-agressions. En collaboration avec l’organisation de formation des jeunes JES vzw, deux participantes ont mis au point un atelier qui apprend aux jeunes quelles remarques peuvent être blessantes pour les filles* et leur fait vivre ce que c’est que d’être confronté au harcèlement de rue.

Récemment, ZIJkant a lancé une nouvelle initiative autour de ce thème, intitulée Communities Against Violence, en collaboration avec le groupe de recherche Genre et Diversité de la VUB (RHEA). En collaboration avec dix jeunes adultes, nous allons cocréer un jeu cet été pour aborder les comportements sexuellement transgressifs et le harcèlement de rue et sensibiliser les jeunes adultes. Le jeu sera ensuite conçu par des développeurs professionnels et sera testé cet automne.

Envie de participer aux sessions de co création ? Cliquez sur ce lien.